🛑 Phân Tích 5 Lỗi Phổ Biến Nhất Về UX/UI Mà Các Website Việt Nam Thường Mắc Phải
Thị trường E-commerce Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, nhưng không ít website vẫn mắc kẹt trong những lỗi thiết kế cơ bản, khiến trải nghiệm khách hàng (UX) bị gián đoạn và giao diện (UI) kém chuyên nghiệp. Những lỗi này không chỉ gây khó chịu mà còn là nguyên nhân trực tiếp làm giảm sút nghiêm trọng tỷ lệ chuyển đổi.
Bài viết này sẽ phân tích 5 lỗi phổ biến nhất về UX/UI mà các website Việt Nam thường gặp, đồng thời đưa ra các giải pháp cải thiện cụ thể, giúp doanh nghiệp nâng cấp nền tảng số của mình.
Lỗi 1: Tận Dụng Quá Mức “Pop-up” Gây Phiền Nhiễu (UX) (Lỗi Phổ Biến Nhất Về UX/UI)
Hiện trạng:
Nhiều website lạm dụng các cửa sổ bật lên (Pop-up) hoặc quảng cáo che màn hình ngay khi khách hàng vừa truy cập hoặc đang cuộn trang, nhằm mục đích thu thập email hoặc hiển thị ưu đãi.
Phân tích vấn đề:
Theo nguyên tắc UX cơ bản, khách hàng ghét bị gián đoạn. Việc Pop-up che phủ nội dung, đặc biệt là khi chúng khó đóng hoặc xuất hiện liên tục trên di động, tạo ra trải nghiệm cực kỳ tiêu cực. Google cũng phạt các Pop-up lớn làm giảm trải nghiệm trên di động (Intrusive Interstitials).
Giải pháp cải thiện:
- Sử dụng Exit-Intent Pop-up: Chỉ hiển thị Pop-up khi người dùng có ý định rời khỏi trang.
- Sử dụng Banner nhỏ gọn: Thay vì Pop-up toàn màn hình, sử dụng thanh thông báo (Notification Bar) cố định ở đầu hoặc cuối trang.
- Tối ưu trên Mobile: Đảm bảo Pop-up trên di động nhỏ, dễ dàng đóng và không che phủ nội dung chính.
- Lỗi 2: Bố Cục Thông Tin Trang Sản Phẩm Rối Rắm (UI & UX)
Hiện trạng:
Các website thường cố gắng nhồi nhét quá nhiều thông tin vào trang sản phẩm: mô tả quá dài, thông số kỹ thuật ẩn, vị trí nút “Mua Hàng” bị chôn vùi trong chi tiết.
Phân tích vấn đề:
Thiếu phân cấp thị giác (Visual Hierarchy) khiến người dùng không biết nên tập trung vào đâu. Giá, hình ảnh sản phẩm, và nút CTA – ba yếu tố quyết định mua hàng – lại không được ưu tiên. Khách hàng Việt Nam có xu hướng muốn thấy các thông tin cốt lõi (giá, chính sách, đánh giá) ngay lập tức.
Giải pháp cải thiện:
- Ưu tiên CTA và Giá: Đảm bảo nút “Thêm vào giỏ” sử dụng màu tương phản cao và giữ cố định (Sticky) trên di động.
- Sử dụng Tab/Accordion: Ẩn bớt các chi tiết kỹ thuật quá dài (ví dụ: chứng nhận, hướng dẫn sử dụng) vào các Tab hoặc Accordion để giữ trang gọn gàng.
- Hình ảnh chất lượng: Đầu tư vào hình ảnh sản phẩm rõ nét, nhiều góc độ, và có chức năng Zoom.
III. Lỗi 3: Quy Trình Thanh Toán Bắt Buộc Đăng Nhập (UX)
Hiện trạng:
Yêu cầu khách hàng tiềm năng phải tạo tài khoản, xác minh email rườm rà trước khi có thể hoàn tất đơn hàng.
Phân tích vấn đề:
Đây là một “điểm ma sát” cực lớn. Khách hàng muốn mua hàng nhanh chóng. Việc bắt buộc đăng ký tài khoản làm tăng rào cản, kéo dài thời gian và khiến họ chuyển sang đối thủ cạnh tranh có tính năng Guest Checkout (Thanh toán không cần đăng nhập).
Giải pháp cải thiện:
- Cho phép Guest Checkout: Cung cấp tùy chọn thanh toán với vai trò Khách, chỉ yêu cầu email để gửi thông tin đơn hàng.
- Đăng nhập qua Mạng xã hội/Zalo: Tích hợp các tùy chọn đăng nhập nhanh qua Google, Facebook hoặc Zalo (phổ biến tại Việt Nam).
- Đăng ký sau khi mua: Đề nghị khách hàng tạo mật khẩu để lưu thông tin cho lần mua sau, sau khi giao dịch đã hoàn tất.
- Lỗi 4: Thiếu Minh Bạch Về Chi Phí Và Chính Sách (UX)
Hiện trạng:
Website không hiển thị rõ ràng chính sách đổi trả, bảo hành hoặc tệ hơn là giấu chi phí vận chuyển cho đến bước thanh toán cuối cùng.
Phân tích vấn đề:
Thiếu minh bạch làm giảm lòng tin – yếu tố then chốt trong TMĐT Việt Nam. Khách hàng cảm thấy bị lừa gạt khi chi phí vận chuyển bất ngờ tăng cao ở bước cuối cùng, dẫn đến tỷ lệ bỏ giỏ hàng (Cart Abandonment) cực lớn.
Giải pháp cải thiện:
- Hiển thị Phí vận chuyển ước tính: Tích hợp công cụ tính phí vận chuyển dựa trên địa chỉ (tỉnh/thành phố) ngay trên trang sản phẩm.
- Đảm bảo Social Proof và Trust Badges: Hiển thị biểu tượng SSL, cam kết đổi trả 30 ngày, và các huy hiệu bảo mật ngay gần khu vực thanh toán.
- Lỗi 5: Typography (Font Chữ) Kém, Khó Đọc (UI)
Hiện trạng:
Sử dụng quá nhiều font chữ khác nhau, font chữ có độ tương phản thấp (ví dụ: chữ xám nhạt trên nền trắng) hoặc kích thước quá nhỏ.
Phân tích vấn đề:
Font chữ kém làm giảm khả năng đọc (Readability), gây mỏi mắt, đặc biệt khi khách hàng đọc mô tả sản phẩm dài. Sự không nhất quán về font chữ cũng làm giảm tính chuyên nghiệp của thương hiệu.
Giải pháp cải thiện:
- Giới hạn Font: Chỉ sử dụng tối đa 2 loại font chữ chính (một cho Tiêu đề, một cho Nội dung).
- Tăng kích thước cơ bản: Đặt kích thước font chữ nội dung tối thiểu là 16px.
- Đảm bảo Tương phản: Sử dụng công cụ kiểm tra độ tương phản để đảm bảo văn bản dễ đọc, đặc biệt quan trọng đối với người dùng có thị lực kém.
- Kết Luận
Để website bán hàng đạt hiệu suất cao tại thị trường Việt Nam, doanh nghiệp cần vượt qua những lỗi UX/UI cơ bản này. Việc giải quyết 5 lỗi phổ biến trên sẽ không chỉ cải thiện trải nghiệm mua sắm mà còn trực tiếp tăng niềm tin và chuyển đổi, biến website thành một công cụ kinh doanh bền vững.
